Tana Taroja 25-27 september

25 sept. Vandaag naar het traditionele dorpje Kete Kisu. Hier staan de mooie Tangkonan huizen keurig in een rij en mogen we ook een kijkje binnenin nemen. Tegenover de huizen staat eenzelfde rij rijstopslagplaatsen. Deze zijn in dezelfde stijl gebouwd, maar iets kleiner en met een extra platform tussen de grond en de opslagplaats. Hier ontmoet de bevolking elkaar om thee te drinken, te kaarten en te socializen. Daarna naar de rotswand waar zich de graven bevinden. Omhoog klimmend zien we een grote varieteit aan graven: van hele huizen, hangende graven, mooi uitgehouwen kisten tot vervallen verzamelkisten, kisten met vele botten erin en bovenin de grot nog losse schedels  Halverwege is er nog een afgesloten grot met Tau tau. Dit zijn poppen van de overledenen. Oude poppen zijn star en eenvoudig, nieuwere worden gemaakt naar het evenbeeld van de overledene. De grot is afgesloten om roof te voorkomen. Ook zagen we een boom, waarin baby's waren begraven. Ze worden alleen in een boom begraven als ze nog geen tanden hebben.

26 sept. Vandaag naar een begrafenisceremonie. Een begrafenis in Tana Toraja bestaat, afhankelijk van de belangrijkheid van de overledene, uit meerdere dagen. De eerste dag (of dagen) is voor het doden van de buffels, hoe belangrijker de persoon, hoe meer buffels. De volgende dag(en) worden de gasten ontvangen. Deze gasten brengen vaak varkens als geschenk mee, die ook direct geslacht kunnen worden. Er wordt niet meer geslacht dan nodig. Het vlees wordt verdeelt onder de gasten. De niet geslachte dieren mogen verkocht worden. De laatste dag, tenslotte, is de eigenlijke begrafenis. 

We worden door de familie ontvangen in één van de speciaal gebouwde bamboe hutten, en wel die voor de familie zelf. We gaven de ontvangende familie een slof sigaretten als geschenk, die we vooraf in het dorp hebben gekocht. Buiten, op de binnenplaats, zien we al een gedeelte van een dode buffel liggen. Terwijl we thee en koekjes/cake kregen horen we van buiten een flink gehak. Varkens werden in stukken verdeeld.

Wij krijgen ook wat te eten, rijst(o.a. ook zwarte rijst) met stukjes varkensvlees, groente en vis. Er loopt ook heel wat jeugd rond. Als een nieuwe groep gasten arriveert maken de vrouwen zich gereed om hen in colonne van drank en voedsel te voorzien. Dorpsgenoten van Paulus arriveerden ook in onze hut. Het was een gezellige aangelegenheid. Weer werd eten uitgedeeld. Het smaakte ons prima. 

De nieuwe gasten worden ontvangen in een centrale bamboehut. De varkens die ze hebben meegenomen liggen ernaast. Na een tijdje, als ze hun eerste drankjes en hapjes genuttigd hebben en met de familie gepraat hebben, worden ze verplaatst naar één van de andere, genummerde bamboehutten op het enorme terrein. De varkens worden dan afgevoerd naar een terrein achter de hutten. Wij mogen ook heen kijken hoe ze direct geslacht worden, fijn!  Dat hadden we al gezien toen we naar de ceremonieplaats liepen.Opgegeven moment werden er ook nog twee buffels geofferd op de binnenplaats.

27 sept. Vandaag naar de markt geweest: buffels, varkens, kippen, hanen en op een ander gedeelte van de markt werd er groente, fruit, vis en kruiden verkocht. Ergens hoog op een heuvel geluncht. En van hieruit een wandeling midden door de sawa's gemaakt. Onderweg stuiten we op een plaats, waar hanengevechten werden gehouden.

Afgelopen drie dagen hebben een diepe indruk op ons achtergelaten. Paulus vertelde honderduit. We hebben hem het hemd van zijn lijf gevraagd over het hoe en waarom. Paulus kon goed uitleggen en zijn verhaal doen

Het is een bijzondere regio Tana Toraja. De cultuur in deze regio is zonder twijfel uniek. Het leven van de bevolking hier draait maar om een ding; de dood. Ze zijn hun hele leven aan het sparen om een zo goed mogelijke begrafenis te houden voor hun overleden geliefden.  De huizen met bootvormige daken zijn uniek en mooi om te zien. Het landschap van Tana Toraja is tevens bijzonder mooi. De rotsen, terrasvormige rijstvelden en het vele groen maken dit een mooie omgeving waarin we een wandeltocht hebben gemaakt.